TON VAN DEN HURK: DE LAATSTE DER MOHIKANEN
Zondag, 28 november 1954. VVV speelt in een bomvol Ajax-stadion haar eerste wedstrijd in het betaalde voetbal. Na 30 speelminuten wordt VVV een strafschop toegekend. De 21-jarige achterspeler Ton van den Hurk neemt zijn verantwoordelijkheid en scoort op onberispelijke wijze de eerste VVV-goal in het betaalde voetbal (0-1). Anno 2020 is hij de laatst levende van die allereerste lichting semiprofs van VVV. Bladerend in zijn plakboeken herleven de glorieuze eerste zeven VVV-jaren in het betaalde voetbal weer voor Ton van den Hurk (86) en zijn supporter van weleer (73).
Door: Gerrit van der Vorst
Ton van den Hurk werd geboren op 3 maart 1933 in de Eindhovense wijk Stratum. Voetballen begon voor hem met een tennisbal. "Vooral op straat, maar ook thuis, met het kolenhok als doel en de hond als keeper.” De bevrijding luidde het begin in van een roemrijke voetballoopbaan. Hij mocht zich aanmelden bij EVV Eindhoven, toen groter dan PSV. Ton van den Hurk bleek een talent. Als 16-jarige A1-speler kreeg hij al een invalbeurt in het eerste en kwam hij in beeld voor het Nederlands jeugdelftal. Zo werd 1950 een fijn jaar, want toen kreeg hij ook nog eens verkering met Annie, eveneens uit Stratum. Wijzend op een foto in zijn plakboek: "Een heel mooi meisje.” Ze zouden in 1953 trouwen.
Bij het Nederlands jeugdelftal werd Ton een vaste waarde – 12 wedstrijden lang – maar bij EVV niet. "Ze vroegen me om mijn overschrijving naar PSV in te trekken, maar ‘vergaten’ vervolgens om me op te stellen. Het bleef bij de eerste helft van het seizoen 1953/1954. Als back of half, want op mijn favoriete stopperspilpositie stond de boomlange clublegende Frans van Tuijl.”
Hoe sterk EVV was, mag blijken uit het feit dat zowel het eerste als het tweede in 1954 landskampioen werd. Men vergat helaas ‘door te selecteren’. Dat zou de club opbreken, naar we nu weten: "Ongelukkig was dat de spelers van het kampioenselftal een fiets en een fototoestel kregen, en de reserves niet. De Venlose bonthandelaar Graadje Smeets speelde in op dat gebrek aan attentie. Met drie biljartvrienden had hij de ‘wilde’ semiprofclub Sportclub Venlo ’54 opgezet, en na een tip, reed Smeets naar Stratum: "Behalve een semiprofcontract legde hij het geld voor een fiets en een fototoestel op tafel.” Van den Hurk nam de gok, werd prompt voor het leven geschorst door de KNVB, maar het pakte goed uit. De ‘wilde’ bond en de KNVB sloten vrede en alle schorsingen vervielen.
Bij fusieclub VVV zag men al gauw in, dat de donkere,1.84 meter lange Van den Hurk de aangewezen persoon was voor de stopperspilpositie. Met zijn gave trap- en koptechniek, wedstrijdinzicht, positiegevoel en reactiesnelheid groeide de sympathieke stopperspil uit tot een publiekslieveling. Voor legendarische midvoors als bijvoorbeeld Bram Appel, Cor van der Gijp, Rinus Michels en Dick Tol ging de forsgebouwde Van den Hurk niet aan de kant. Gevraagd naar zijn lastigste tegenstanders: "Spelers die net zo lang waren als ik en misschien die onberekenbare Leo Canjels van NAC.” Overtredingen had de gentleman-voetballer niet nodig, maar hij lacht bij de gedachte aan zijn tegenpool: "Herman Teeuwen kon mensen al bang maken door zijn manier van aankijken.”
Een vetpot was het leven van een semiprof in die jaren niet. "Ik werkte bij DAF als elektricien, maar Graadje Smeets regelde een groentezaak op de Herungerweg. Dan waren die andere gasten wezen stappen en belden ze midden in de nacht aan. Of ik nog uien of zo had.’
De zaak bleek niet te combineren met het leven van betaald voetballer, en Ton ging werken als bode-incasseerder bij zorgverzekeraar VGZ. Hij was daar wegvoorbereider voor de VVV’ers
Jan Schatorjé en
Frans Swinkels. Het echtpaar Van den Hurk bewoonde inmiddels de bovenverdieping van Klaasstraat 44. Annie: "VVV betaalde de huur en die moest ik dan elke maand bij de secretaris ophalen.” Spijt van het vertrek uit Eindhoven is er niet. Oké, Ton en Annie van den Hurk spreken geen dialect, maar ze hebben zich in Limburg altijd thuis gevoeld. Prachtige herinneringen aan de successen van het VVV-vriendenteam onder leiding van
Herman Teeuwen overheersen. Voetbalhumor en anekdotes te over. "Natuurlijk, de grappen van Herman!” Of bijvoorbeeld over de zuinigheid van
Jan Klaassens, in wiens sigarenwinkel Annie een keer mocht telefoneren. Toen ze wegliep, riep Jan: ‘Annie, ben je niets vergeten?’ O ja, dat kwartje. Ze pakte hem terug, toen hij met
Willy Erkens op bezoek kwam. Willy had bonbons bij zich en Annie presenteerde Jan een met sambal gevuld exemplaar: "Hij kon er hartelijk om
lachen en sleepte bij wijze van represaille de onschuldige Ton op zijn sloffen mee de regen in. Een fijne, veel te vroeg overleden maat.”
Ton van den Hurk zat dicht tegen het Nederlands elftal aan. "Maar Cor van der Hart, hè.” Het bleef bij centrale trainingen, beurten in het Nederlands B-elftal (‘reiskosten trein derde klas zullen worden vergoed’) en wedstrijden van het Limburgs en het Zuidelijke elftal. Rechtgeaarde VVV-supporters vonden dat een schande, want ‘hun’ Ton speelde altijd goed. De krantenverslagen van de lokale sportjournalist Theo Vincken – onlangs overleden – ondersteunen dat oordeel. Op 31 augustus 1958 eindigde bijvoorbeeld de wedstrijd DWS/A-VVV in een bloedeloos 0-0-gelijkspel, maar Vincken had genoten van een grandioos spelende Ton van den Hurk.
Een transfer naar Feyenoord ging niet door, maar na de degradatie in 1962 was het toch gedaan bij VVV. De club had geld nodig en verkocht haar stopperspil aan Eredivisionist Fortuna ’54. De eigenzinnige penningmeester Graadje Smeets regelde echter een transfer voor hem,
Cor de Meulemeester en Willy Erkens naar eerstedivisieclub Sittardia. Het bleef bij één enkel, teleurstellend seizoen – "ik heb er wel goed verdiend” – waarna hij met SV Panningen promoveerde naar de tweede klasse. Annie: "Ik beviel in die tijd van dochter Bianca – we hadden al drie zoons – en toen moest Ton voor het eerst zelf zijn tas inpakken. Prompt stond hij met twee linkerschoenen in de kleedkamer.”
VVV bewoog hem tot een return in
19641965 en met dat seizoen erbij kwam Ton tot 290 300 wedstrijden (5 goals) voor de club. Daarna ging hij terug naar SV Panningen. "En aansluitend trainde ik Belfeldia, Blerick, Wittenhorst en Swalmen, tot het mooi was geweest. Als voetballer bouwde ik af bij Belfeldia 3, als veertiger.”
In zijn nageslacht zit geen voetbaltalent. Zoon Anton junior herinnert zich nog zijn introductie bij Venlosche Boys, op achtjarige leeftijd. Het bestuur tegen zijn vader: "Geeft niet, Tonnie, er is meer in de wereld dan voetbal …” Anton junior en zijn kleinzoon Tommie zijn wel grote VVV-supporters, dat dan weer wel.
Ton van den Hurk verhuisde vaak binnen Limburg. "Hij had makelaar moeten worden”, zeggen zijn kinderen, want hij werd er telkens beter van. Nu woont hij in Ittervoort. Het korte termijngeheugen is uitbesteed aan Annie, maar het was een waar genoegen om met mijn jeugdheld zijn plakboeken en herinneringen door te nemen.
Dit verhaal werd in februari 2020 eerder gepubliceerd in De Koelkrant. Op de foto rechts Ton van den Hurk, links zijn supporter van weleer en schrijver van dit artikel Gerrit van der Vorst. Ton van den Hurk overleed op 8 april 2021.